Đối với bệnh nhân gout, không ai không biết đến allopurinol- một loại thuốc đặc trị gout. Allopurinol được xem như bài thuốc trị gout lưu truyền có lịch sử lâu nhất. Tuy nhiên, chúng cũng mang lại không ít tác dụng phụ cho bệnh nhân nếu dùng allopurinol không đúng cách. Bài viết sau sẽ giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn cách dùng allopurinol để thuốc phát huy hết tác dụng.
Trong một số loại thức ăn, đặc biệt thức ăn chứa nhiều đạm đều có chứa purin. Khi bệnh nhân bị gout ăn phải, các purin được chuyển hóa thành các hypoxanthine và xanthin. Sau đó, chúng bị oxy hóa thành axit uric. Axit uric là sản phẩm của purin sau khi được chuyển hóa. Khi axit uric lắng đọng lại sẽ hình thành các tinh thể urat ở các khớp.
Allopurinol là chất ức chế mạnh xanthine oxidase, làm giảm nồng độ axit uric trong máu và nước tiểu. Ngoài ra, chúng còn chất tiền thân hypoxanthine và xanthine dễ tan hơn. Vậy allopurinol không những làm giảm nồng độ axit uric trong máu, mà còn ngăn ngừa tạo sỏi axit uric trong thận.
allopurinol không những làm giảm nồng độ axit uric trong máu, mà còn ngăn ngừa tạo sỏi axit uric trong thận.
Allopurinol được sử dụng khi nồng độ axit uric trong máu cao hơn mức bình thường. Nồng độ axit uric trung bình trong nước tiểu ở nam khoảng 800 mg/L và ở nữ là 750 mg/L; trong máu ở nam là 773 mg/L và nữ là 595 mg/L.
Ngoài ra, allopurinol còn được dùng để dự phòng các cơn đau gout cấp. Đối với những bệnh nhân vừa mới trải qua cơn đau gout cấp trước đó, khoảng 3 tháng sau khi điều trị, nồng độ axit uric có nguy cơ tăng cao trở lại. Vì vậy cần sử dụng allopurinol trước đó và cần duy trì để tránh các cơn đau gout cấp. Trong trường hợp đó, allopurinol sẽ được dùng kèm với Colchicine- thuốc kháng viêm không chứa Steroid- để đưa axit uric về mức bình thường.
Không nên dùng allopurinol để điều trị cơn gout cấp. Allopurinol có thể làm tình trạng viêm khớp trầm trọng hơn. Chỉ nên dùng thuốc khi tình trạng gout đã thuyên giảm sau khi dùng colchicine hoặc các thuốc giảm đau chống viêm khác.
Nếu trong quá trình sử dụng allopurinol xuất hiện các cơn đau gout cấp, bệnh nhân có thể tiếp tục duy trì. Kèm theo đó là dùng các loại thuốc chuyên trị gout cấp.
Lúc khởi đầu trị liệu, allopurinol có khả năng làm đau gout cấp. Nguyên nhân do làm rối loạn nồng độ axit uric ở máu và mô. Vì vậy, bác sĩ thường kê đơn colchicine trước khi dùng allopurinol để dự phòng cơn đau gout cấp.
Không nên dùng allopurinol để điều trị cơn gout cấp
Để có thể dùng thuốc một cách an toàn nhất, bệnh nhân cần đến bác sĩ chuyên khoa để chuẩn đoán cũng như được kê liều thuốc thích hợp cho mình nhất.
Ngoài ra, cách dùng allopurinol có thể sử dụng tại nhà. Sau đây là cách sử dụng allopurinol an toàn, tránh các tác dụng phụ mà bệnh nhân cần lưu ý:
Bệnh nhân dùng allopurinol thường gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn như sau:
Tác dụng phụ của allopurinol có thể gây buồn nôn
Cần ngừng dùng thuốc ngay và đi khám bác sĩ chuyên khoa nếu có các phản ứng:
Các triệu chứng của hội chứng Stevens – Johnson (SJS) và hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN) được ghi nhận với tỉ lệ thấp hơn 1% nhưng lại là 2 triệu chứng có nguy cơ tử vong lên đến 39%. Nguyên nhân vì chúng có thể đồng thời xảy ra trên các cơ quan khác như gan, thận,…
2 triệu chứng SJS và TEN thường xảy ra ngay khi bắt đầu điều trị. Khoảng tầm 3-4 tuần sau khi bắt đầu dùng allopurinol. Hơn 90% xảy ra trong 3 tháng đầu tiên. Nguyên nhân dẫn đến 2 triệu chứng này là do người bệnh mang gen HLA-B*58:01. Đa phần người mắc căn bệnh này là nữ giới. Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ bị SJS và TEN là: dùng liều cao, quá liều, chức năng thận suy giảm.
Mặc dù allopurinol là một trong những bài thuốc lâu đời và được hầu hết các bệnh nhân gout sử dụng, nhưng vẫn cần cẩn trọng trong quá trình dùng thuốc. Để an toàn nhất, bệnh nhân vẫn nên đến bác sĩ chuyên khoa để được đo nồng độ axit uric và kê liều thuốc phù hợp nhất. Tránh các tác dụng không mong muốn của thuốc.
Forgout- niềm hi vọng của bệnh nhân gout lâu năm
